Gelijktijdig met deze rekening verschijnt ook het Meerjarenperspectief grondzaken (MPG 2022). Met deze beschrijving van lopende zaken en toekomstperspectieven kan de paragraaf grondbeleid compacter blijven. Belangrijke en/of tussentijdse ontwikkelingen worden hier vermeld.

Het grondbeleid heeft invloed op en samenhang met de uitvoering van de programma’s zoals Ruimtelijke ontwikkeling, Milieu en Economie, Kunst en Cultuur. De beschikbaarheid van gronden en gebouwen zijn immers belangrijk voor de diverse maatschappelijke activiteiten. Dat maakt grondbeleid één van de instrumenten die de gemeente kan inzetten bij het stimuleren dan wel faciliteren van die activiteiten binnen haar grondgebied.

Een belangrijk thema is een evenwichtige ontwikkeling van Deventer. Ontwikkelingen in onder andere demografie, economie, technologie en duurzaamheid leiden tot verandering in de ruimtevraag. Uitgaande van het grondbeleid als ondersteunend instrument stellen we ons in dit kader de vraag hoe we een bijdrage kunnen leveren aan de daarbij behorende opgaven en ambities. Anders geformuleerd: hoe kunnen we een bijdrage leveren aan de waardecreatie, in coöperatie met onze inwoners, ondernemers en andere partners?
De kern van waardecreatie is het centraal stellen van het maatschappelijke effect van een gebiedsontwikkeling. Dat gebeurt vanuit een breed perspectief. Bijvoorbeeld of een gebiedsontwikkeling bijdraagt aan een gezonde leefomgeving of aan meer werkgelegenheid. Dit maatschappelijk effect wegen we af tegen de financiële investering en risico’s in een gebiedsontwikkeling.
Daarbij opereren we situationeel, dat wil zeggen de gemeentelijke rol van geval tot geval beoordelend en inspelend op de situatie. Wij nemen deel of regisseren in netwerkverbanden, stimuleren en faciliteren marktpartijen en laten los wanneer particuliere initiatieven de overheid niet nodig hebben.

Wanneer (niet-)commerciële partijen een ontwikkeling, die wij noodzakelijk vinden, niet oppakken of onvoldoende waardecreatie oplevert, gaan wij zelf actief of in samenwerking met derden gronden en panden (strategisch) aankopen, ontwikkelen, verkopen of beheren.
We zien daarin een verschil tussen het bezit van grond en het ontwikkelen van grond. Het in bezit hebben van strategische gronden leidt niet automatisch tot het ontwikkelen van deze gronden. Het ontwikkelen wordt afgewogen tegen financiële investeringen en de mogelijke risico’s. Via het bezit en de verkoop van grond is het mogelijk om afspraken te maken over waardecreatie die verder gaat dan hetgeen publiekrechtelijk mogelijk is. Gedacht wordt aan het stellen van duurzaamheidseisen of -voorzieningen bij de verkoop van grond (bijvoorbeeld Wittenstein of Shita) of het haalbaar maken van initiatieven uit de markt door inzet van het instrument “erfpacht” (bijvoorbeeld S/Park, A1 Bedrijvenpark of Westfalenstraat).

We werken verder aan de lopende grondexploitaties. Gronden en panden die om strategische redenen wel in gemeentelijk bezit blijven maar nog niet onmiddellijk nodig zijn voor een ontwikkeling, zijn als pauzelandschappen beschikbaar voor tijdelijke functies.

Onderstaande resultaten zijn exclusief Facilitair grondbeleid.

De tabel toont voor iedere grondexploitatie het verwachte eindresultaat inclusief winstneming, op basis van de meest aannemelijke schatting van toekomstige inkomsten en uitgaven en een disconteringspercentage van 2%. Het totaalbeeld is verbeterd met circa €9,9 miljoen ten opzichte van de jaarrekening 2020. Het voordeel op het verlieslatende deel (€7,1 miljoen) is direct ten gunste gekomen van het jaarrekeningresultaat. Het voordeel op het winstgevende deel (€2,8 miljoen) wordt op basis van de voortgang per project stapsgewijs in het jaarrekeningresultaat geboekt als winstneming.

De grootste verbeteringen hebben plaatsgevonden voor de projecten A1 Bedrijvenpark, Steenbrugge Eikendal en Tuinen van Zandweerd:

• Voor de grondexploitatie A1 Bedrijvenpark wordt uitgegaan van een actieve aankoop- en uitgiftestrategie door de gemeente voor het grootste deel van de nog te ontwikkelingen gronden. Dit heeft gunstige effecten op zowel de netto opbrengst van het project dat naar de gemeente vloeit als de efficiëntie van de verkaveling. Het eerder ingeschatte nadeel als gevolg van niet-verkoopbare reststroken is hiermee sterk gereduceerd.
• Voor de grondexploitatie Steenbrugge is in 2021 een nieuwe grondexploitatie vastgesteld. Bij deze grondexploitatie is rekening gehouden met de definitieve aan- en verkoopprijzen zoals die met de betrokken partijen zijn overeengekomen.
• Voor de grondexploitaties Eikendal en Tuinen van Zandweerd zijn de grondexploitaties verbeterd als gevolg van de verbeterde verkoopopbrengsten zoals die op basis van de uitgevoerde taxaties worden geraamd.

Een volledige toelichting op de wijzigingen per grondexploitatie is opgenomen in het MPG 2022.

Onderstaande tabel geeft een overzicht van de mutaties onderhanden werk (exclusief verliesvoorzieningen). Hierbij is voor de boekwaarde per 31-12-2020 nog onderscheid gemaakt tussen de boekwaarden voor bouwgronden in exploitatie en faciliterend grondbeleid. Zoals eerder vermeld is dit onderscheid per 31 december 2021 komen te vervallen. Per saldo is de boekwaarde met €2,5 miljoen gestegen.

Onderstaande tabel geeft een overzicht van de mutaties van de verliesvoorzieningen zoals die voor de verlieslatende grondexploitaties worden aangehouden. De totale verliesvoorziening is gedurende 2021 afgenomen met €8,4 miljoen.

Voor een toelichting op de mutaties per project verwijzen wij naar de toelichting op de balans van de jaarrekening.

De netto balanspositie ten aanzien van de grondexploitaties is gelijk aan het verschil tussen de boekwaarde (€103,6 miljoen) en de verliesvoorziening (€39,6 miljoen) en bedraagt €64,0 miljoen. Ten opzichte van de jaarrekening 2020 is onze balanspositie met €2,1 miljoen toegenomen.