In 2021 heeft het programma Veiligheid een belangrijke bijdrage geleverd aan zowel de lokale als de regionale crisisorganisatie ter bestrijding van de coronacrisis. Ook is uitgebreide juridische ondersteuning geleverd aan de Veiligheidsregio IJsselland. Tevens vervulde het programma een rol in het beantwoorden van vragen over corona gerelateerde onderwerpen van collega’s, inwoners, organisaties en bedrijven. Ook het uitoefenen van toezicht en handhaving stond voor een groot deel in het teken van het handhaven van de Tijdelijk Wet Maatregelen Covid 19. Vanwege de coronamaatregelen waren integrale controles beperkt uitvoerbaar.
Voor een kort overzicht van de resultaten van het programma wordt hieronder aandacht besteed aan de thema’s ‘Ondermijning’, ‘Zorg en Veiligheid’, ‘Drugs’, ‘Digitale criminaliteit’ en ‘Toezicht en Handhaving’.

Ondermijning

Tijdens het lokaal casusoverleg ondermijning zijn afgelopen jaar negen casussen behandeld. Deelnemers van het overleg zijn politie, omgevingsdienst en medewerkers van verschillende gemeentelijke afdelingen, zoals publiekscontacten en sociale recherche. Het doel van dit overleg is om de meldingen en casussen op het gebied van ondermijnende criminaliteit concreet te maken en zo nodig om te zetten naar acties. Samen met onze partners organiseren we met enige regelmaat integrale controles. Door middel van deze controles krijgen wij meer zicht op de problematiek en kunnen wij of partners acties ondernemen/optreden tegen de ondermijnende criminaliteit.  In 2021 zijn drie integrale controles uitgevoerd. Dit aantal is beperkt gebleven als gevolg van de coronamaatregelen.
In oktober 2021 vond de tweede editie van de themaweek Veilig IJsselland plaats. Tijdens deze week was er specifiek aandacht voor (de aanpak van) ondermijnende criminaliteit en vonden er verscheidene preventieve en repressieve acties plaats in samenwerking met diverse partners. Ook de landelijke steekwapeninleveractie vond plaats gedurende deze week, waarbij enkele tientallen steekwapens zijn ingeleverd.
Het project Veilig Buitengebied is in 2021 afgerond. Het belangrijkste speerpunt hierbij is het bewuster maken van inwoners, ondernemers en professionals in het buitengebied. Met dit doel zijn bewustwordingssessies en controles in het buitengebied georganiseerd. Hierbij wordt niet alleen samengewerkt met de politie en brandweer, maar ook met wildbeheerseenheden, waterschappen en LTO. Naast voorlichting over veiligheid en criminaliteit, wordt nadrukkelijk gekeken naar het economisch perspectief en naar vitaliteit. KIWA certificering waardeerde deze samenwerking afgelopen jaar met het certificaat voor de aanpak Veilig Buitengebied. Komende jaren wordt deze werkwijze verder voortgezet.
Ten slotte is in 2021 het Bibob beleid geactualiseerd. De aanleiding voor deze actualisatie is de wijziging van de Wet Bibob en de intensivering van de aanpak ondermijning in Deventer. De uitbreiding van de Wet Bibob is onderdeel van de inzet tegen ondermijnende, georganiseerde criminaliteit. De voornaamste wetswijzigingen versterken de toepassingsmogelijkheden van de wet en breiden de eigen onderzoeksmogelijkheden van de gemeente uit.  

Zorg en Veiligheid

In 2021 heeft het Zorg- en Veiligheidshuis 69 casussen in de vorm van een multidisciplinair overleg (MDO) behandeld. De cijfers en trends worden in de voortgangsrapportage Veiligheid verder toegelicht. Daarnaast is er een persoonsgerichte aanpak op overlastgevende jeugdigen op en rondom Boreelplein toegepast, met als resultaat dat de rust op het plein aanzienlijk is teruggekeerd. In regionaal verband is de Regiovisie Huiselijk Geweld IJsselland 2021-2024 vastgesteld. Deze visie is de basis voor de lokale aanpak die in 2022 aan de gemeenteraad wordt aangeboden. Er zijn samenwerkingsafspraken met Veilig Thuis IJsselland gemaakt om effectief de aanpak van de ‘gefaseerde ketenzorg’ bij huiselijk geweld en kindermishandeling toe te passen. Dit betekent eerst werken voor veiligheid en dan samen werken aan risicogestuurde zorg en herstelgerichte zorg. In 2021 is de regionale aanpak mensenhandel vastgesteld en een regionale monitor- en weegtafel opgezet. In lijn met deze regionale aanpak heeft de gemeente Deventer een aandachtsfunctionaris mensenhandel, met als taak te werken aan meer bewustwording en voeren van regie op casuïstiek.  In 2021 is ook de tweede Sentimentenmonitor uitgevoerd, waarbij is gekeken naar mogelijke sentimenten en tegenstellingen tussen verschillende groepen die zich bevinden in de Deventer samenleving. Omdat deze sentimentenmonitor een opvolging is van de in 2017 uitgevoerde sentimentenmonitor kunnen de resultaten worden vergeleken en kan inzichtelijk worden gemaakt of en hoe de sentimenten en tegenstellingen in Deventer zich hebben ontwikkeld. In het voorjaar van 2022 worden de resultaten aan de gemeenteraad gepresenteerd. In navolging op het nieuwe handelingsperspectief bij ‘wij-zij denken’ is een interne leerkring van polarisatiestrategen opgezet. Zij begeleiden desgewenst vraagstukken die te maken hebben met wij-zij sentimenten.

Drugs

In 2021 zijn in het kader van de bestuurlijke aanpak van drugscriminaliteit 56 handhavingszaken gestart (tegenover 45 in 2020). Deze zaken hadden betrekking op 9 in werking zijnde hennepkwekerijen (tegenover 13 in 2020). Daarnaast is een hennepkwekerij aangetroffen die op dat moment nog niet in gebruik was. Growshops zijn in tegenstelling tot 2020 (2 stuks) niet aangetroffen. Er zijn 4 panden tijdelijk gesloten (tegenover 6 panden in 2020). Voor het tweede opeenvolgende jaar zijn dwangsommen opgelegd om herhaling van Opiumwet-overtredingen te voorkomen. In totaal zijn 14 dwangsommen opgelegd (tegenover 20 in 2020). In alle gevallen is sprake van meerdere overtreders bij hetzelfde pand. Ook de verhuurder kan als overtreder aangemerkt worden. Dit betekent nog niet dat een actieve betrokkenheid bij de hennepkwekerij is komen vast te staan. In de meeste gevallen wordt daarom aan de verhuurder een waarschuwing gegeven. Ook ontvangen verhuurders altijd voorlichtingsmateriaal waarin tips worden gegeven hoe zij veilig hun pand kunnen verhuren.
Gelet op de recente jurisprudentie van de Raad van State wordt per aangetroffen illegale situatie maatwerk toegepast door te beoordelen welke bestuursrechtelijke maatregel in het specifieke geval noodzakelijk en evenredig is. Dit heeft tot resultaat gehad dat ook dit jaar de last onder dwangsom vaker is toegepast dan een woningsluiting. In een geval dat wel tot sluiting is overgegaan was sprake van een notoire drugsdealer. Deze persoon was eerder al een last onder dwangsom opgelegd voor drugshandel op straat. Hij bleek ook vanuit huis te dealen, waarbij in de woning een vuurwapen werd aangetroffen. Er was bovendien sprake van overlast en gevoelens van onveiligheid in de buurt. Gelet op deze feiten en omstandigheden is besloten om tot sluiting van de woning over te gaan. Dit had tot gevolg dat de gehele familie de woning tijdelijk diende te verlaten. Ook de huurovereenkomst is door de woningcorporatie ontbonden. De rechtbank heeft in deze zaak geoordeeld dat terecht tot tijdelijke sluiting is overgegaan en dat ook de woningcorporatie de huurovereenkomst op goede gronden heeft ontbonden.
Ook in 2021 is de drugshandel op straat aangepakt. De politie heeft het afgelopen jaar op verschillende momenten controleacties gehouden. De controles hebben geleid tot het opleggen van in totaal 22 lasten onder dwangsom aan straatdealers (tegenover 13 in 2020). In geen van deze gevallen is gebleken dat eerder opgelegde last is overtreden. Hoewel dit niet wel zeggen dat deze drugsdealers gestopt zijn met dealen, kan wel gesteld worden dat het bestuursrechtelijk optreden bijdraagt in het tegengaan van de drugshandel op straat. Er gaat bovendien een stevig signaal richting een ieder van uit dat ook de drugshandel op straat niet wordt getolereerd.

Digitale criminaliteit

Afgelopen jaar is in samenwerking met jongerenwerk en politie de bewustwordingscampagne ‘Je weet toch’ over geldezels gelanceerd. Zowel via sociale media als tijdens activiteiten van jongerenwerk. Daarnaast hebben de Voor Elkaar-teams en politie voorlichtingsbijeenkomsten over digitale veiligheid voor jong en oud georganiseerd, met name op scholen, verpleeg- en verzorgingshuizen. De gemeenten in IJsselland hebben gezamenlijk opdracht gegeven voor een onderzoek naar het handelingskader bij online aangejaagde openbare ordeverstoringen, denk aan illegale evenementen of oproepen tot rellen. Er is landelijke belangstelling voor de resultaten, die in het tweede kwartaal van 2022 worden verwacht. Ten slotte zijn de voorbereidingen voor de Week Digitaal Veilig IJsselland gestart. In die week wordt in de gemeente Deventer door middel van activiteiten en communicatie aandacht voor digitale veiligheid gevraagd. Inwoners en ondernemers krijgen tips om te voorkomen dat zij slachtoffer van digitale criminaliteit worden.

Toezicht en Handhaving

Voor de toezichthouders/boa’s stond het jaar wederom grotendeels in het teken van het handhaven van de Tijdelijk Wet Maatregelen Covid 19. Door de grilligheid van het verloop van de pandemie werden maatregelen op het ene moment versoepeld en op het andere moment weer aangescherpt. Dit heeft veel van toezichthouders/boa’s gevraagd, maar nog meer van onze inwoners en ondernemers. Er is daarom samen met vertegenwoordigers van onder meer brancheorganisaties (o.a. horeca) steeds gezocht naar afstemming en de juiste aanpak om de naleving van de regels te bevorderen. Het in gesprek blijven heeft veel opgeleverd. Hier staat tegenover dat er handhavend is opgetreden tegen moedwillige overtreders en excessen, hiervoor werden onder meer social media analyses ingezet.
Het aantal meldingen (met name afval, parkeeroverlast en geluidsoverlast) is afgelopen jaar significant toegenomen. Dit heeft extra inzet van onze bouw- en woningtoezichthouders en boa’s gevraagd. Deze toename van het aantal meldingen is waarschijnlijk grotendeels te wijten aan de coronamaatregelen (thuiswerken, lagere tolerantie, enz.).
In 2021 is er net als in 2020 zwaarder ingezet op het tegengaan van (jeugd)overlast op specifieke locaties, onder meer door de inzet van het ‘flexteam’. Het ging hierbij onder andere om de Beestenmarkt, het Boreelplein, het Andriessenplein en de IJsselstrandjes. Met de door het rijk beschikbaar gestelde coronamiddelen zijn onder meer ‘sfeerbeheerders’ ingezet op de Brink en genoemde overlastlocaties, in aanvulling op de inzet van toezichthouders/boa’s. Daarnaast kon er afgelopen jaar door de coronamaatregelen minder toezicht op kamerverhuur plaatsvinden.  
Onze toezichthouders/boa’s waren afgelopen jaar te zien in de realityserie ‘Overtreders’, die te zien is via SBS6.

Tot slot

Naast de ontwikkelthema’s hebben we - net als in de jaren hiervoor -  ook in 2021 gewerkt aan ons veiligheidsfundament, voor zaken als woninginbraken, sociale veiligheid, overlast in wijken en veilig uitgaan. Hier blijven we op inzetten.